Monday, June 10, 2013

બાંયો ચડાવીને લખેલી કૃતિ : બાયોગ્રાફી

બાયોગ્રાફી : બાંયો ચડાવીને લખેલી કૃતિને બાયોગ્રાફી કહે છે. 

ઑટોબાયોગ્રાફી : ઑટોમાં બેસીને બાંયો ચડાવીને લખેલી કૃતિને ઑટૉબાયોગ્રાફી કહે છે.

કરકસર : જેના કારણે રસ માણવામાં કસર રહી જાય છે તેને કરકસર કહે છે.

છાંટોપાણી : વરસાદના પાણી ભરાયા હોય એવા રસ્તાઓ પર ચાલતાં કે વાહન હંકારીને જતી વખતે આપણાં પર જે છાંટા ઊડે છે એને છાંટોપાણી કહે છે.

ખેલદિલી : કોઈના દિલ સાથે ખેલી લીધા પછી પશ્ચાતાપની લાગણી સાથે જે આત્મબોધ થાય છે તેને ખેલદિલી કહે છે.

ફુગાવો : ફુગને "આવો, આવો" કહીને આમંત્રણ આપતાં જે સ્થિતિ સર્જાય તેને ફુગાવો કહે છે.

નોળવેલ : બેહોશ થઈ જવાય એવી નૉવેલ વાંચ્યા બાદ હોશમાં આવવા માટે સૂંઘવી પડતી એક વનસ્પતિ.

તત્કાલ ટિકિટ : રેલ્વેમાં જે ટિકિટ ખરીદવા માટે અનંત કાલ સુધી રાહ જોવી પડે એને તત્કાલ ટિકિટ કહે છે.

2જી-3જી-4જી ડેટા કનેક્શન : ભારતમાં વેબ બ્રાઉઝિંગ કરતી વખતે વેબ સાઈટ ઓપન થવામાં અનુક્રમે બે, ત્રણ અને ચાર જનરેશન જેટલો સમય લાગે છે એ કનેક્શનને 2જી-3જી-4જી ડેટા કનેક્શન કહે છે.

વેબપેજ : ઈન્ટરનેટમાં વેબ સાથે સંકળાયેલા બધાં શબ્દો કરોળિયાનાં જાળા એટલે કે Cob web પરથી આવ્યા છે. ભારતમાં ધીમા ડેટા કનેક્શન પર એક વેબપેજ  ખૂલે ત્યાં સુધીમાં કરોળિયો અસંખ્ય જાળાં ગૂંથી લે છે.

સ્પિરિચ્યુઆલિટી : રિચ્યુઅલ (રોજીંદા રૂટિન, દિનચર્યા)માં સ્પિરિટ (ઉમંગ, ઉત્સાહ) ભળે એને સ્પિરિચ્યુઆલિટી કહે છે.

નિસાસા : શાસ્ત્રીય સંગીતનાં કોઈ રાગની સરગમમાં સાત સૂરો પૈકીના બે નિશાદ અને ષડજ એક પછી એક ગવાય (નિ પછી સા અને સા) એવા સ્વરસંયોજનને નિસાસા કહે છે.

ડેન્જરસ : સાહિત્યનાં અનેક રસ પૈકીનો એક ભયાનક રસ.

ડૉક્યુનોવેલ : બીજાના જીવનમાં ડોકિયું કરતી નૉવેલ. (રાધેશ્યામ શર્માનાં એક લેખમાં વાંચેલું).

સાહિત્યકાર : કાર વિશે અઢળક સાહિત્ય વાંચનાર સાહિત્યકાર હોવો જરૂરી નથી એ જ રીતે સાહિત્યકાર હોય એની પાસે કાર હોવી જરૂરી નથી. સાહિત્યકારને મકાનનાં પ્લૉટ વિશે સપનામાં પણ વિચારવું પોસાતું નથી એટલે એ માત્ર વાર્તાઓના પ્લૉટમાં જ વિચાર વિહાર કરે છે.

પાઠક : પોતાને ગમતાં લેખકનાં નામનો જ પાઠ કર્યા  કરે એવી વ્યક્તિ.

ગૌરવ : ગાયનો ભાંભરવાનો અવાજ.

અગ્નિસંસ્કાર : બળતામાં ઘી હોમવું?

લાઈટ બિલ : આ બંને Oxymoron એટલે કે એક સાથે ગોઠવાયેલા પરસ્પર વિરોધી શબ્દો છે. વીજળીનું બિલ ક્યારેય લાઈટ બિલ હોતું નથી, પણ હંમેશા હૅવી બિલ હોય છે.

ફોન બિલ : ફોન શબ્દને ઉલટાવતાં નફો બને છે. ટેલિકૉમ કંપનીઓને નફો કરી અપાવતું બિલ એટલે ફોન બિલ.

સટ્ટાયુગ : ત્રેતા, દ્વાપર, કલિ અને સતયુગ સિવાયનો નવો શોધાયેલો પાંચમો સટ્ટાયુગ, જેમાં સટ્ટાખોરોને ઘી-કેળાં હોય છે.

સૂનમૂન : આકાશમાં રાત્રે જ્યારે મૂન બરાબર દેખાતો નથી ત્યારે આકાશ સૂનમૂન છે એમ કહેવાય છે.

બેસૂરાંપણું : એક સાથે બબ્બે સૂરમાં ગાઈ શકવાની ક્ષમતા.

મિયા કી ટંગડી : શાસ્ત્રિય સંગીતમાં મિયાં તાનસેન રચિત મિયા કી તોડી નામનો રાગ છે એવી રીતે મંત્રણા, વાતચીત, સમજાવટમાં ટસ ના મસ ન થાય અને પોતાનો કક્કો ખરો કરીને જંપે એવા લોકોનો આ પ્રિય રાગ છે.

6 comments:

  1. સરસ વ્યાખ્યાઓ છે :-)

    ReplyDelete
  2. વાહ મજા આવી ગઇ! :)

    ReplyDelete
    Replies
    1. Thanks a lot Dineshbhai for your inspiring feedback. :)

      Delete
  3. વિદેશમાં તે જ ગાય અવાજ કરે તો તેને કાવ ( Cow )+ રવ = કૌરવ કહેવાય ;)

    ReplyDelete