Saturday, April 6, 2013

બાળવાર્તાઓને કાવ્યસ્વરૂપમાં ઝીલી લેતી અનોખી ગઝલ

કાવ્યમર્મજ્ઞ ડૉ. રશીદ મીરે સંપાદિત કરેલાં વિવિધ કવિઓની રચનાનાં પુસ્તક "સુરાલય"માં હમણાં ઉદયન ઠક્કરની એક ગઝલ વાંચવામાં આવી જે સાત જેટલી બાળવાર્તાઓને સાત શેરમાં આવરી લે છે. 

બે હંસ અને કાચબો, દ્રાક્ષ ખાવા માટે નિષ્ફળ હવાતિયાં મારનાર લોમડી, શેરડીના ખેતરમાં ગાવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરીને ઉપાધિ વહોરી લેતો ગધેડો, અંતરાત્માના અવાજને દબાવીને વાડીમાંથી દસ-બાર રીંગણાં તોડી લેતો દલા તરવાડી, પોતાના પ્રતિબિંબને પ્રતિસ્પર્ધી માનીને સસલાંનાં બહેકાવામાં આવી જઈને કૂવામાં કૂદી પડીને મોત નોતરતો સિંહ, અબુધ આશ્રમકન્યા શકુંતલા અને રાજા દુષ્યંત વચ્ચે "સ્ટેટસ"ની આડખીલી વિનાનો પ્રેમ અને ગધેડાને ઊંચકીને જતાં બાપ-બેટાની લોકો દ્વારા થતી આલોચના એમ સાત વાર્તાઓને કવિશ્રી ઉદયન ઠક્કરે સહજતાથી કાવ્યબાનીમાં વણી લીધી છે: 

પ્રેમ છે આ, અહીં તો ચૂપ રહેનારના થાય બેડા પાર, જેવી વાત છે 
હંસલી અને હંસ વચ્ચે ઝૂલતા કાચબાના ભાર જેવી વાત છે

દ્રાક્ષને પોતે લચી પડવું હતું, એટલામાં લોમડી ચાલી ગઈ 
દ્રાક્ષ ખાટી નીકળી કે લોમડી જે ગમે તે ધાર, જેવી વાત છે

એક દિવસ શેરડીના ખેતરે જાણીતા કવિ પેસી ગયા 
ના, હું તો ગાઈશ, બોલ્યા, મેળવ્યો યોગ્ય પુરસ્કાર, જેવી વાત છે 

લીલીછમ વાડીએ જઈને મેં પૂછ્યું, કુમળો એક અંતરાત્મા રાખું કે?
આજુબાજુ જોઈ પોતાને કહ્યું, રાખને દસ-બાર...જેવી વાત છે 

વાતે-વાતે ગર્જના શાનો કરે? સિંહ જેવો થઈને છાયાથી ડરે? 
કાં તો ચહેરો ઓળખી લે પંડનો, કાં તો કૂદકો માર, જેવી વાત છે 

દિગ્દિગંતોનો ધણી દુષ્યંત ક્યાં? ક્યાં અબુધ આશ્રમનિવાસી કન્યકા? 
આંખમાં આંખો પરોવાઈ ગઈ, બે અને બે ચાર જેવી વાત છે 

જો ગધેડો ઊંચકીને જાય છે, બાપ-બેટાનો તમાશો થાય છે 
મત બધાના લે તો બીજું થાય શું? આપણી સરકાર જેવી વાત છે.

No comments:

Post a Comment