સાંભળવામાં એકસરખા લાગતાં કેટલાંક "જુડવા" ગીતો

એકસરસો કેન્દ્રધ્વનિ કે ટોન જેમાં સંભળાતો હોય એવી એક ડાળના પંખી જેવી ઘણી કાવ્યપંક્તિઓનો આ બ્લૉગ પર અગાઉ રસાસ્વાદ કરાવવામાં આવી ચૂક્યો છે. હવે એક ડગલું આગળ વધીને સાહિત્યથી સંગીત તરફ જઈએ. સારા સુનકાર (સુનકાર એટલે સન્નાટો નહીં પણ સારા સતર્ક શ્રોતા એટલે કે કાનસેન) હો તો કોઈ ગીત સાંભળીને ઘણી વખત ટ્યુબલાઈટ થતી હોય છે કે આ જ મતલબનું બીજું કોઈ ગીત અગાઉ સાંભળી ચૂક્યા છીએ. કોઈ પ્રસંગ અગાઉ અનુભવવામાં આવી ગયેલો છે એવી લાગણી કે આભાસ થવો એના માટે ફ્રેન્ચ ભાષામાંથી અંગ્રેજીએ અપનાવેલો શબ્દ Deja Vu (ડેઝા વ્યૂ) પ્રચલિત છે. ડેઝા વ્યૂ શબ્દ જાણે આપણને કહેતો હોય કે "દઈ જા વ્યૂ" ! :) તો આજે કમ્પોઝિશનમાં એક યા બીજી રીતે સમાનતા લાગી હોય એવા કેટલાંક જોડિયા ગીતોના ઉદાહરણો પ્રસ્તુત છે : (જોડિયા ગીતો પૂરેપૂરા સરખાં હોવા જરૂરી નથી. ઘણાં ગીતોનો ઉપાડ થતો હોય ત્યારે સમાનતા લાગે અને પછી આગળ જતાં રાગ અલગ પડી જાય એ બનવાજોગ છે.) 

 (1) મૌલા મેરે લે લે મેરી જાન... (ચક દે ઈન્ડિયા)

જમાને કે દેખે હૈ રંગ હઝાર નહિં કુછ સિવા પ્યાર કે (સડક)

(2) રંગ ઔર નૂર કી બારાત કિસે પેશ કરું (ગઝલ)          

મેરી કિસ્મત મેં તૂ નહીં શાયદ (પ્રેમ રોગ)

(3) સોલહ બરસ કી બાલી ઉમર કો સલામ (એક દૂજે કે લિએ)

દિલ લેને કી ઋત આઈ દિલ દેને કી ઋત આઈ (પ્રેમગ્રંથ)

(4) વાદા કરલે સાજના મેરે બિના તુ ન રહે (હાથ કી સફાઈ)         

તુમ યાદ ન આયા કરો (જીને નહીં દૂંગા)

(5) દિલ લગા લિયા મૈંને તુમસે પ્યાર કરકે (દિલ હૈ તુમ્હારા)

હમ તુમ્હારે હૈ તુમ્હારે સનમ (હમ તુમ્હારે હૈ સનમ)

(6) દિલ કિસી પર ફિદા હૈ તો ક્યા કિજીયે...(નૉન-ફિલ્મી ગઝલ)

યા તો મિટ જાઈએ યા મિટા દીજીએ...(નૉન-ફિલ્મી ગઝલ)

યા તો મિટ જાઈએ યા મિટા દીજીએનો ઢાળ પકડીને આગળ ગુજરાતી ગીત "પાન લીલું જોયું ને તમે યાદ આવ્યા ગાવું હોય તો ગાઈ શકાય !

(7) મેઈડ ઈન ઈન્ડિયા (નૉન-ફિલ્મી ગીત)

મેરે દિલ કે કરીબ થા વો (નૉન-ફિલ્મી ગીત)